Moje dziecko ma autyzm. Jak poradzić sobie z diagnozą?

Rozpoznanie zaburzeń ze spektrum autyzmu nie należy do łatwych zadań. To skomplikowany proces, który wymaga licznych konsultacji. Ale co zrobić, gdy taką diagnozę usłyszało już Twoje dziecko? Jak sobie poradzić z własnymi emocjami i jak wspierać dziecko w wyzwaniach codzienności?

Moje dziecko zachowuje się inaczej – co to znaczy?

Często zdarza się, że rodzice sami zauważają różnice w zachowaniu dziecka (np. podczas obserwowania jego aktywności na placu zabaw). Zdarza się również, że nauczyciele i pedagodzy sugerują, że zachowanie ich dziecka odbiega od normy.

Lista objawów w spektrum autyzmu jest bardzo długa. Mogą one dotyczyć sfery komunikacyjnej, behawioralnej lub społecznej. Dzieci ze spektrum przeważnie unikają kontaktu wzrokowego, a ich mimika jest niespójna z wypowiadanymi słowami. Mogą mieć trudności z interpretowaniem komunikacji pozawerbalnej.

Często także obawiają się zmian. Lubią powtarzalność przeżywanych doświadczeń. Jeśli sytuacja zmienia się zbyt dynamicznie, nie zawsze potrafią się do niej dostosować. Czasami mocno przywiązują się do rzeczy, nawet do drobiazgów. A ich zainteresowania zwykle dotyczą specyficznych obszarów wiedzy, np. studiowanie rozkładu jazdy i zapamiętywanie go. Zdarza się, że niechętnie budują relacje społeczne, a ich zachowania bywają błędnie interpretowane.

Pozwól sobie przeżyć diagnozę

To prawda, że powinniśmy otaczać miłością i troską nasze dzieci. Jednak Ty też masz prawo do własnych uczuć, niepokojów i reakcji na diagnozę swojego dziecka. Masz prawo się złościć, masz prawo do smutku, masz prawo do wyrażania swoich obaw. Potrzebujesz w takiej sytuacji czasu dla siebie — na zaopiekowanie się sobą. Możesz poszukać grup wsparcia i rodziców, którzy zmagają się z podobnymi wyzwaniami. Diagnoza być może spowodowała w Twojej głowie powstanie licznych negatywnych scenariuszy, z kolei dzięki grupom wsparcia zamiast zamkniętych dróg, zobaczysz jak inni radzą sobie z tym wyzwaniem. Możesz także poszukać wsparcia u psychologa, który pomoże Ci uporządkować własne emocje.

Czasem trudno jest zaakceptować dziecko, które jest inne, niż to sobie wyobrażaliśmy. Nie wymagajmy od siebie zbyt wiele na samym początku, dajmy sobie czas na oswojenie się z sytuacją. Na oswojenie — a nie na projektowanie negatywnych scenariuszy. Daj sobie czas na przeżycie „żałoby” związanej z diagnozą. Wszystko, co czujesz w tym momencie jest całkowicie normalne i naturalne, a równocześnie całkowicie indywidualne.

Zaopiekowany rodzic to zaopiekowane dziecko

Każdy z nas potrzebuje energii do tego, aby służyć wsparciem i pomocą. Ciężko jest dawać wsparcie innym, kiedy sami go potrzebujemy. Jeżeli czujesz, że potrzebujesz czasu dla siebie, warto poprosić bliskich o pomoc. W przypływie wszystkich informacji dotyczących diagnozy można zapomnieć o sobie. Nie warto jednak tego robić, ponieważ może się to odbić na dziecku. Niewypowiedziane emocje i stany lubią wychodzić z nas bardzo różnymi drogami, nieraz zupełnie nieoczekiwanymi.

Jak mam wesprzeć swoje dziecko?

Jeśli właśnie mierzysz się z diagnozą swojego dziecka, pamiętaj o tym, że autyzm nie jest sprawą rodzinną, lecz sprawą całego otoczenia. Ćwiczenia z logopedą, czy psychologiem trwają stosunkowo krótko, a za drzwiami gabinetu toczy się codzienne życie. Nie wchodź w rolę terapeuty, bądź kochającym rodzicem, który stara się zrozumieć potrzeby własnego dziecka. Pamiętaj, że potrzeby Twojego dziecka mogą być większe, niż potrzeby innych dzieci. Ciepło, miłość i zrozumienie — są najważniejsze dla Waszej relacji.

Twoje dziecko uczy się komunikacji, poznaje siebie i świat, a przy tym uczy się sobie z nim radzić i funkcjonować, pomimo i ponad własnymi trudnościami. Dla dzieci ze spektrum może nie być to łatwa sprawa. Znalezienie dobrego dziecięcego psychologa, który specjalizuje się w spektrum może okazać się pomocne. Taka osoba może stać się dla Waszego dziecka i dla Was wsparciem, ale też drogowskazem w codzienności i w momentach, w których poczujecie się zagubieni.

Wy, jako rodzina również musicie się nauczyć, jak to jest mieć dziecko ze spektrum autyzmu i na czym polega różnica. Kiedy to zrozumiecie, będziecie mogli uczyć o tym innych. Babcie, dziadków, przyjaciół – dzięki temu, że uświadomicie im, jak z dzieckiem rozmawiać, jak się bawić, czego unikać, a na co zwracać uwagę, okażecie swojemu dziecku ogrom wsparcia. To wsparcie zaprocentuje w codziennych relacjach i sytuacjach.

Bezwarunkowa akceptacja

Pamiętaj o tym, że dziecko, które rozwija się inaczej niż mówią przeciętne społeczne oczekiwania — nie robi na złość tym oczekiwaniom. Jego zachowanie nie bierze się z postanowienia, by iść pod prąd. Zamiast stawiać niewidzialne poprzeczki, akceptuj dzisiaj. Niech Twoja akceptacja nie będzie uzależniona od tego, jak bardzo dziecko się stara. Bądź dla niego dzisiaj i teraz. Kochaj, obdarzaj je ciekawością i chęcią poznania. Nie wymuszaj, aby było inne, wpasowujące się w jakiś model. Wzmacniaj swoje dziecko w byciu tym, kim ono jest i dawaj mu poczucie komfortu na co dzień.

Przygotuj rodzinę i przyjaciół tak, aby mogli Was wspierać

Masz prawo do żalu, smutku i złości. Żaden rodzic nie jest przygotowany na informację, że jego dziecko może wymagać specjalnego podejścia. Musisz w jakiś sposób wyrazić swoje emocje, pozwolić sobie na przeżycie tego, co Cię spotkało. Dla jednego rodzica może wystarczyć wsparcie partnera, dla drugiego dziadków czy przyjaciół, a ktoś inny może chcieć „przepracować to” z psychoterapeutą. Każda droga jest dobra jeśli tylko przynosi ulgę.

Jeśli nie pozostawisz miejsca na własną ekspresję, Twoja codzienna dzielność może zamienić się w toksyczność. A tym samym, zaczniesz odsuwać od siebie ludzi, którzy mogą na co dzień być dla Ciebie pomocą i wsparciem. Naucz się prosić o pomoc, zadając konkretne pytania. Jeśli będziesz powtarzać, że czujesz się bezradna/y – inni wokół też zaczną tak się czuć. Sami nie będą wiedzieli, w jaki sposób mogą Ci pomóc. Korzystaj z tego, że Ty wiesz, jakiej pomocy potrzebujesz. Zapytaj np.: czy możesz zostać z moim dzieckiem w środę?

Dobro dziecka zawsze na pierwszym miejscu!

Nie zawsze inni ludzie są w stanie uszanować nasze prośby. Dotyczy to zarówno rodziny, jak i przyjaciół. Może się tak zdarzyć, że nawet ktoś bliski będzie Wam ewidentnie szkodził. Nie będzie umiał uszanować Waszych próśb, czy po prostu liczyć się z Waszą sytuacją. Wtedy pamiętaj o tym, że najważniejsze jest dobro Twoich dzieci, Twojej rodziny i podejmij właściwą decyzję.

Dzieci ze spektrum tak samo, jak wszystkie inne dzieci, muszą czuć się bezpieczne i kochane. Potrzebują wsparcia, zrozumienia, ale też mądrych zasad. Warto trzymać się blisko tych ludzi, którzy będą Cię wspierać w rozwoju Twoich dzieci. A równocześnie warto trzymać się daleko od tych, którzy podcinają skrzydła.

POMOKO – wspieramy Cię na co dzień

Jeśli zmagasz się z diagnozą swojego dziecka, przyjdźcie do POMOKO. Wspieramy zarówno dzieci, jak i rodziców w życiowych wyzwaniach i codziennych trudnościach. Nasi terapeuci specjalizują się w empatycznym i podążającym podejściu. Przywiązujemy szczególną wagę do poznania wewnętrznych motywacji dziecka i do ułatwiania Wam codziennej komunikacji.